国内第二台“华龙一号”完成穹顶吊装(1)
Кыпчак телл?ре (т?ньяк-к?нбатыш т?ркем, тау-т?ркем ?.б.) - т?рки телл?р гаил?сене? и? эре т?ркемн?рене? берсе (11 телд?н тора). Кыпчак телл?ре борынгы кыпчаклар кулланган кыпчак теленн?н барлыкка килг?нн?р.



Кыпчак телл?рене? т?п ?з?нч?леге - башка т?рки телл?рд?ге "аг(ъ)" кыпчак "ау" яки "ай" и?екл?рен? ?зг?р?е, ??м шуннан охшаш авазларга к?ч?е: т?рекч? "da?" - татарча, башкортча "тау" - кыргызча "тоо" (караим-кырымтатар телл?ренд? кирег? кайта ала: кырымтатар "дагъ")
Т?ркемч?л?ре
?зг?рт?Сары-кыпчак телл?ре (половец-кыпчак телл?ре)
?зг?рт?Половец (сары-кыпчак) теленн?н чыгалар. Бу т?ркемч?не? т?п ?з?нчелеге - угыз телл?рен? якынлык. О.А. Мудрак буенча, ?зен д? ике т?ркемч?г? б?лерг? м?мкин:
- Караим-кырымтатар телл?ре: аларны? т?п ?з?нчелеге - "аг(ъ)"ны? кирег? ?зг?р?е (дагъ)
?мма ул телл?р диалектлары башка т?рки телл?р т?ркемн?рен? кер? ала: кырымтатар телене? т?ньяк диалекты - кыпчак-ногай т?ркемч?сен?, к?ньяк-кырымтатар теле - т?рек телене? диалекты, дим?к, угыз телл?рен? кер?.
- Кумык-карачай-балкар телл?ре: аларны? т?п ?з?нчелеге - кайбер позициял?рд? из?фет (билгел?н?че с?зд? ?ченче затны? кушымчалы булуы, м?с?л?н, татар теленд? "Казан ш???ре, башкорт теленд? "ил?ам шишм??е) юклыгы, ?затлыкларда: къарачай-малкъар тил
- кумык теле
- карачай-балкар теле
- сары-кыпчак теле?
- м?мл?к-кыпчак теле?
Идел-кыпчак телл?ре
?зг?рт?Болгар-кыпчак телл?ре яки Идел-кыпчак телл?ре.
- Т?п м?кал?: Идел-кыпчак телл?ре
Бу т?ркемч?не? т?п ?з?нчелеге - иренл?нг?н сузыкларны? алмашуы
Бу т?ркемч?не? берг?леге бел?н б?тен галимн?р т?гел риза. О.А. Мудрак татар телен сары-кыпчак, башкорт телен ногай т?ркемч?сен? кертк?н. ?мма ?зе ул бу б?ленешт?н кире каккан, бу гипотезаны Анна Дыбо тота.
Ногай-кыпчак телл?ре
?зг?рт?Т?п ?з?нчелеге - с-ш к?чм? х?р?к?те.
- искеногай с?йл?м теле (м?ст?кыйль с?йл?мн?рг? б?лен? кад?р ногай теле)
- казакъ теле
- ?стерхан-татар теле
- каракалпак теле
- кыпчак-?зб?к диалектлары
- йорт диалекты
- алабуга диалекты
- кырымтатар телене? т?ньяк диалекты
Кыргыз-кыпчак телл?ре
?зг?рт?- кыргыз теле
- ф?рг?н-кыпчак теле
- к?ньяк-алтай теле
Чагыштыру
?зг?рт?Т?рле т?рки телл?рне к?рс?т? ?чен ??дв?л латыйнча китерелг?н:
Телл?р | Балалар м?кт?пт? телебезне латыйн ?лифбасы бел?н яза |
---|---|
Tatar?a | Balalar m?kt?pt? telebezne latin ?lifbas? bel?n yaza. |
Ba?qort?a | Balalar m?kt?pt? telebe??e latin ?lifbah? (alfavit?) men?n ya?a. |
Qazaq?a | Balalar mektepte tilimizdi latin alfavitimen jazad?. |
Q?r??z?a | Baldar mektepte tilibizdi lat?n alfaviti menen jazat. |
?д?бият
?зг?рт?- БОРЫНГЫ Т?РКИ ТЕЛЛ?Р(?ле сылтама) Татар энциклопедиясе
- Э. Р. Тенишев (ред.). Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции. М., 2002;
- Языки мира. Тюркские языки. М., 1997, Бишкек, 1997.
- Johanson, Lars and Csató, éva ágnes (1998). The Turkic Languages. London: Routledge. ISBN 0-415-08200-5.
- Menges, Karl H. (1995). The Turkic Languages and Peoples. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-03533-1.
- А. Н. Самойлович. Тюркское языкознание. Филология. Руника. М., 2005
- Э. Р. Тенишев (ред.). Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции. М., 2002.
- Рус Википедиясе